Muỗi thích đẻ trứng ở những vùng nước tù, nước đọng. Chúng sinh sống chủ yếu ở vùng ao hồ, đầm lầy và các vùng đất ngập nước khác. Tuy nhiên, môi trường sống của chúng rất đa dạng có thể phát triển mạnh mẽ về số lượng ngay cả khi không phải môi trường sống quen thuộc của chúng. Nhiều loài muỗi chọn các thùng chứa nước làm nơi đẻ trứng. Những thói quen của muỗi khi đẻ trứng, cách muỗi đẻ trứng có sự khác biệt đáng kể giữa các loài. (Xem thêm: Thói quen đẻ trứng của muỗi).

Muỗi sinh sống và phát triển tốt trong môi trường nóng, ẩm ướt. Muỗi dễ phát sinh ở những khu vực có khí hậu nhiệt đới. Cũng có vài loài muỗi được biết sinh sống ở những vùng giá lạnh như vùng Bắc cực.

Ấu trùng muỗi có thể được tìm thấy ở nhiều môi trường khác nhau. Vài ấu trùng hoạt động trong các vùng nước tạm bợ như nước lũ, mương rãnh và nước đọng trong rừng. Loài Anopheles, Culex, Culiseta, Coquillettidia và Uranotaenia đẻ trứng ở các vùng nước cố định và có thể sinh sống trong các vùng nước ô nhiễm cũng như nước sạch, nước có axit và đầm lầy ngập mặn. Các ấu trùng muỗi khác có thể xuất hiện trong các nguồn chứa nước như nước mưa đọng trên lá và nước tù, nước đọng với quy mô nhỏ.

Mối tương quan giữa muỗi và nước

Mối liên hệ giữa muỗi và nước khác với các loài côn trùng không sống dưới nước khác. Thường thì, có 2 dạng động vật thủy sinh trong tự nhiên, 1 bên sống dưới nước nhưng hấp thụ oxy từ không khí (cá voi và muỗi) và 1 bên sống dưới nước và tự hấp thụ oxy trong nước (cá). Muỗi là loài côn trùng hợp với dạng thứ nhất; chúng sống trong nước nhưng phải ngoi lên mặt nước định kì để thải ra cacbon dioxit và hít không khí sạch vào. Nước tạo điều kiện cho muỗi đẻ trứng, tăng trưởng và phát triển trong giai đoạn sống dưới nước (trứng, ấu trùng và nhộng). Sau một khoảng thời gian sống ở trên không trong vòng đời, muỗi cái quay trở lại mặt nước để đẻ trứng. Muỗi cái thường đẻ trứng trên mặt nước hoặc những nơi mà nước có thể dâng ngập trứng, kích thích chúng nở. Ngay cả khi muỗi trưởng thành chui ra khỏi nhộng, nước vẫn đóng một vai trò quan trọng vì sau khi chúng chui ra khỏi vỏ nhộng chúng cần “lau khô” người trước khi bắt đầu cuộc hành trình.

Tập tính sinh sản của muỗi, sự thụ tinh của con đực với con cái, thường diễn ra khoảng vài ngày sau khi muỗi cái rời nguồn nước và hút máu. Mặc dù muỗi sinh sản gần nguồn nước, quá trình sinh sản của chúng là một trong số ít các hoạt động không liên quan trực tiếp với nguồn nước.

Nước còn là nguồn cung cấp thức ăn cho muỗi trong giai đoạn sống dưới nước. Chúng ăn nhiều chất có sẵn trong nước. Nước là nguồn thức ăn của muỗi, và các ấu trùng muỗi cũng có thể là thức ăn của các động vật khác, như cá.